بازی قیمتهای رازآلود حالا به ایستگاه پایانی رسیده، با توجه به لو رفتن قیمتهای اکس باکس، سونی هم دست به کار شده و از قرار همین پنجشنبهشب طی کنفرانس ویدیویی از بازیهای جدید و همچنین قیمت پلی استیشن ۵ رونمایی خواهد کرد. اما حالا که قیمت اکس باکس مشخص شده، رویکرد پلی استیشن چه خواهد بود؟ به جز قیمت چه فاکتورهای دیگری در نبرد نسل بعد کنسولها تاثیر گذارند؟ اصلا این تقابل در نسل بعد چگونه پیش خواهد رفت؟
تجربه تلخ هر دو کمپانی در قیمتگذاری عجولانه در نسل هفتم و هشتم باعث شده که این بار اصلا بیگدار به آب نزنند و تا آخرین لحظه برای فهمیدن قیمت رقیب صبر کنند. نسل هفتم سونی با پلی استیشن ۳ سنگین و گران (۶۰۰ دلار) قافیه را از همان ابتدا باخت و نسل هشتم مایکروسافت با اکس باکس وان ۵۰۰ دلاری و کینکت اجباریاش. حالا در ابتدای جادهی نسل نهم عمدا یا سهوا، مایکروسافت به سکوت قیمتها پایان داد. واکنش سونی چه خواهد بود؟
از آنجایی که قیمت حداقل در سالهای ابتدایی هر نسل سهم به سزایی در موفقیت یک کنسول خواهد داشت، احتمالا مدیران سونی و پلی استیشن در حال حاضر در حال سنجیدن تمام شرایط موجود برای قیمتگذاری هستند. بدون شک آنها از ماهها قبل در مورد سیاستهای کلی رقیب اطلاعاتی داشتهاند. اینکه مایکروسافت با کنسولهای متنوع انعطاف بیشتری در قیمتگذاری خواهد داشت و آنها را دچار دردسر خواهد کرد. از این رو سونی نیز از پلی استیشن ۵ دیجیتال رونمایی کرد تا با حذف درایو نوری، بتواند یک گزینه تا حدودی ارزانتر هم داشته باشد.
اما این قیمت چقدر میتواند غافلگیر کننده باشد؟ بارها راجع به این صحبت شده که سونی به اندازه مایکروسافت توانایی اقتصادی ندارد و مانند آنها قادر نیست ضررهای چند ده میلیون دلاری را به جان بخرد تا کنسول ارزانتری را روانهی بازار کند. تجربهی پلی استیشن ۴ و نسل ۸ به آنها در ساخت کنسول خوش قیمت و کارا کمک زیادی کرده است. هرچند طراحی و اندازهی پلی استیشن ۵ من را بیشتر یاد پلی استیشن ۳ ناکارامد و گران میاندازد تا پلی استیشن ۴ ظریف و قدرتمند، اما به نظر میرسد سونی در معماری سخت افزار این کنسول توجه زیاده به قیمت تمام شده محصول داشته است. جمیع این عوامل ما را به سه سناریوی قیمت گذاری میرساند:
در سناریوی اول، سونی زیاد دنبال قهرمانبازی نیست و همان قیمت مطمئن ۵۰۰ دلاری را برای نسخهی دیسک خور پلی استیشن ۵ در نظر گرفته است. نسخهی دیجیتال اما کمی پیچیدهتر است. به طور نرمال حذف یک درایو نوری باید حدود ۵۰-۶۰ دلار قیمت را کاهش دهد. اما آیا این برای خریدار به صرفه است؟ نه. اغلب مشتریها فکر میکنند که خب، ۵۰ دلار کمتر از پول یک بازی است و ارزشش را ندارد که به خاطر آن از درایو نوری (که کاربردهای فراوانی دارد) محروم شوند. لذا قیمت نسخهی دیجیتال باید حداقل ۱۰۰ دلار کمتر باشد. این یعنی سونی اگر نسخهی درایو دار را بدون ضرر یا با ضرر کم بفروشد، باید روی نسخه دیجیتال ضرر زیاد بدهد. چیزی که مدیران سونی روی آن تامل خواهند کرد.
البته که تقریبا همهی کارشناسها این سناریو را از همه محتملتر و منطقیتر میدانند، اما از زمانی که مشخصات قطعات پلی استیشن ۵ منتشر شد، افراد و رسانههای مختلفی اقدام به محاسبهی تقریبی قیمت تمام شدهی هر دستگاه برای سونی کردند که اغلب به عدد ۵۵۰ دلار برای نسخهی دیسک خور و ۵۰۰ دلار برای دیجیتال، رسیدند. آیا سونی تاب ضرر ۵۰ الی ۱۰۰ دلاری روی هر کنسول را دارد؟ آن هم الان که در اوج محبوبیت و احترام هستند و یک لاین آپ قدرتمند از انحصاریها برای یکی دو سال ابتدایی نسل دارند. شاید آنها میخواهند با اعتماد به نفس بیشتری پا به عرصهی رقابت بگذارند. شاید این لاین آپ قدرتمند برای کاور کردن قیمت کمی بالاتر پلی استیشن ۵ در سالهای ابتدایی نسل باشد. شایدهایی که ما را به سناریوی دوم میرساند.
گفتیم که سونی آستانهی زیاندهی بسیار پایینی دارد. علی رغم فروش فوق العادهی پلی استیشن ۴، در نسل هشتم آنها سود زیادی روی فروش سخت افزار نداشتند و بیشتر درامدشان از محل فروش مستقیم و درآمدهای جانبی بازیهای انحصاری و اشتراک سرویسها بود. این سود کم البته کاشت خوبی هم برای سونی بود. یک پایگاه دست نیافتنی در بین مشتریانشان پیدا کرده که به راحتی از دست نمیرود. پلیری که تجربهی انحصاریهای فوق العادهی سونی را داشته باشد به این سادگی دست از وفاداریاش برنمیدارد. یک رویکرد در مدیران سونی شاید این باشد که حالا وقت برداشت است. یک عقب نشینی استراتژیک برای یک خیز بلندتر.
شاید قیمت ۶۰۰ دلاری باعث شود آنها در این نسل هم مانند نسل هفتم، بازار را نصف-نصف با رقیب شریک شوند. اما نصف این مارکت هم با این قیمت برای سونی همچنان سودآور است. چه اینکه در نسل کنونی هم پرفروشترین بازیهای انحصاری سونی از ۲۵ درصد تعداد کنسولهای فروخته شده فراتر نرفتهاند. آیا فروختن کنسول بیشتر باعث فروش بازیها میشود یا انحصاریهای بهتر باعث فروش کنسول میشوند؟ در نسل پیش رو دربارهی سونی احتمالا دومی باشد. با این قیمتهای مایکروسافت، احتمالا بخش زیادی از کژوال گیمرها و والدینی که فقط یک کنسول برای بازی فرزندانشان میخواهند، با همان سری اس کارشان راه میافتد. پس چرا سونی باید وارد زمین مایکروسافت بشود که ریسک بیشتری دارد؟
این سناریو وقتی جدیتر میشود که میبینیم آنها در کلیدواژههای تبلیغاتی بیشتر از همیشه روی عبارت «نسل بعد واقعی» تاکید میکنند. بله، شما پول بیشتری میپردازید اما از تجربهای در این نسل بهرهمند میشوید که جای دیگری یافت نمیشود. انحصاریهایی که امتحان خودشان را در نسل حاضر پس دادهاند و فروششان تضمینی است. شاید رویکرد مدیران سونی این باشد که میلیونها گیمری را هدف بگیرند که با این همه بازیهایی که سونی وعده داده، وفاداری و پول خرج کردنشان از همین حالا تضمین شدهاست. تازه نسخه دیجیتال هم هست که از سری اکس ارزانتر است. البته باتوجه به مشخصات کنسول (که در بخشهایی از سری اکس ضعیفتر است) و صبر زیاد سونی برای قیمت دادن، این سناریو بعید به نظر میرسد اما شخصا فکر میکنم بهترین سیاست برای سونی در نسل پیش رو همین است. دادن بخش مشخصی از بازار به رقیب و دوشیدن سود هنگفت از بخش هدف آن هم بدون یک دلار ضرر.
این از قبلی هم بعیدتر است. اینکه مدیران سونی در دام بازی مایکروسافت بیفتند و برای گرفتن سهم بیشتر از بازار ضرر دادن را انتخاب کند. فرض بر اینکه آنها همان برچسب ۴۰۰ دلاری را روی پلی استیشن ۵ بزنند که روی کاغذ تولیدش حداقل ۱۰۰ دلار از پلی استیشن ۴ گرانتر تمام میشود و خیل مشتاقان و عاشقان برای خرید کنسول صف بکشند و بعد کنسولهای بیشتری بخواهند و سونی ضرر بیشتری در فروش متحمل شود. این خودِ خودِ قبر است. اگر مایکروسافت روی کنسول ضرر میدهد، تمرکزش روی چیز دیگری است. سرویسها و بازیهای مایکروسافت روی پلتفرمهای مختلف قابل اجرا هستند و کنسولها درواقع یک فرصت برای مشتریاند تا بتواند وارد اکوسیستم شود، پس فروش کنسول ارزان در بلند مدت سودآور است. اما دربارهی سونی اینگونه نیست.
سونی منابعش محدود است. از طرفی بخش عمدهای از کسانی که کنسول ارزانتر را میخرند، حتی نمیدانند انحصاری چیست! هر کنسولی که یک انحصاری روی آن بازی نشود برای سونی اگر ضررده نباشد، سودآور هم نیست. وانگهی ساخت انحصاریها برای استودیوهای سونی هرروز هزینهبرتر میشود. بدون جیب پر نمیشود لست آو آس و گاد آو وار ساخت. چه بسا که تجربه ثابت کرده اگر قیمت عامل فروش کنسول در سالهای ابتدایی نسل است، آن چیزی که در نیمهی دوم تعیین کننده است، بازیها هستند. چیزی که مایکروسافت فهمیده، قیمت پایینتر برای تضمین فروش در سالهای ابتدایی و یک افق پر از انحصاریهای جذاب برای سالهای میانی نسل بعد.
اگر سونی برای فروش بیشتر در ابتدای نسل ضرر را به جان بخرد، در نیمه راه از نفس میافتد و یارای رقابت با مایکروسافت را نخواهد داشت. پس کم خطرترین گزینه برای آنها این است که کج دار و مریز حرکت کنند. همانطور که گفتم سناریوی محتملتر همان سناریوی اول است که قیمت امنتری دارد، هرچند که شاید سونی مجبور شود روی هر کنسول کمی ضرر بدهد، اما مارکت امنی را به دست میآورد و در آن حرکت میکند. البته که شخصا معتقدم امنترین راه برای سونی این است که کمی جسورتر باشد و سناریوی دوم را اجرایی کند. سهم بازار بیشتر همیشه برابر با سود بیشتر نیست.
منبع: ویجیاتو